“Thầy đồ lính” quê làng vải

Tại Lễ hội Xuân Hồng năm 2013 ở Hà Nội, nhiều người truyền tai nhau về một thầy đồ chừng hơn 40 tuổi, điển trai, nét chữ đẹp mà luận nghĩa sâu xa.

 

Bùi Đình Hiển kể chữ với những đồng đội yêu thích thư pháp

Đặc biệt, thầy đồ ấy luôn tỏ ra quý mến những thanh niên hiến máu cứu người. Hàng trăm sinh viên đại học có mặt ở đấy đã bày tỏ sự yêu thích chữ của thầy. Hôm ấy là chủ nhật, thầy đồ mặc bộ đồ sơ mi giản dị. Khi mọi người xúm xít, một điều “thưa thầy”, hai điều “thưa thầy” thì thầy đồ đặt cây bút lông ngang nghiên mực đen nhánh, nhìn xung quanh, tươi cười bảo: “Gọi tôi là người lính yêu thư pháp!”.

Người lính ấy là thiếu tá quân nhân chuyên nghiệp Bùi Đình Hiển, công tác trong ngành hậu cần quân đội. Anh sinh ra tại làng Ngọc Điểm, xã Trường Thành (Thanh Hà).

Ông nội anh là thầy đồ Bùi Đình Thiệp, nổi tiếng một thời trong đội ngũ những người “Hoa tay thảo nét bút – Như phượng múa, rồng bay”. Cụ Thiệp mất trước Cách mạng Tháng Tám 1945, lúc 54 tuổi, để lại cho vợ và các con tài sản vô giá “nhà có chữ”, nền nếp gia phong, cùng sự nể trọng thành kính của nhân dân. Bố đẻ của Hiển là cụ Bùi Đình Uông (1913-1995) văn hay chữ tốt. Ngôi đền thờ ở làng Ngọc Điểm còn lưu chữ của cụ Uông. Rất nhiều nếp nhà trong làng, xã và các vùng lân cận thắm nét bút của cụ trên chồng nóc, câu đầu, bắp quả, hoành phi, câu đối…

Lúc còn bé, Bùi Đình Hiển thường hầu nước các cụ bên những bàn tổ tôm buổi hội làng, khi ngày Tết. 5 tuổi Hiển đã nhớ tên 120 quân bài. Niên thiếu lại thường được bố cho đi xem viết chữ, được nghe giảng giải về “ngang bằng, sổ ngay”, thế nào là “mài mực ru con, mài son đánh giặc” (mài mực phải nhẹ nhàng, êm ái, đều tay thì mực mới mịn, nét chữ mới bóng)… Kỷ niệm tuổi thơ theo Hiển suốt chặng đường quân ngũ.

Năm ngoái, ở chùa Nhân Mỹ, Mỹ Đình, Từ Liêm (Hà Nội) có lớp học tiếng Trung Quốc và viết thư pháp. Thầy giáo là một cán bộ ngành bảo tồn di sản văn hóa. Các ngày chủ nhật, Hiển tới đó, sáng học nghĩa, chiều học viết chữ và thư pháp. Chẳng bao lâu, anh đã trở thành một cây bút thư pháp tài hoa và sâu sắc…

Anh em đồng đội có nhu cầu về chữ, anh lựa ý, chọn tứ, viết tặng kèm theo lời khuyên nhủ tu dưỡng. Có một nữ quân nhân, vợ chồng đều giỏi giang, đang có chuyện cơm chẳng lành, canh chẳng ngọt vì không thống nhất được đối với một vài việc trong gia đình, Hiển tặng chữ “Thuận”, ý mong bạn sở cầu như ý, sở nguyện tòng tâm. Một anh tài giỏi, tốt bụng nhưng nóng nảy, có những lúc hay nặng lời, gây hậu quả xấu, Hiển viết tặng bạn chữ “Nhẫn”. Đối với đồng chí cán bộ qua hơn 40 năm phục vụ quân đội, sắp nghỉ hưu, anh viết tặng chữ “Trung”…

Tết vừa rồi trên đường về thăm quê, thấy ở trước hiên một dãy nhà treo những chiếc đèn lồng có in chữ Hán mang ý nghĩa xâm phạm chủ quyền lãnh thổ của nước ta, anh dừng xe, giải thích để bà con hiểu điều đó. Lập tức, những chiếc đèn lồng ấy bị hạ xuống và tiêu hủy…

DŨNG CÁT